Tayfa Kaçan

Deniz Türkoğlu - 30 Mayıs 2011   t?m yaz?lar?

---

İnsan, zamana ve yere bağlı değildir. Gider.

Bir tek insan gidebilir. Ağaçlar gidemez, dağlar gidemez. Onlar yerinde durur. Ama insan isterse gider ve ileriye doğru attığı her adımda, arkasında bıraktığından, bile isteye ayırabilir kaderini. Geride kalana aynı olguda, -o olgu neyse, aşk mı, dostluk mu, arkadaşlık mı- yeniden birleşebilme imkânı bırakmaz bir daha. Böyle şeyleri bilmek lâzım.

Tanıdığım bir kadının başına gelmiş bu. Bir adama rastlamış. Artık aralarında ne geçtiyse, birbirlerine hangi umutları, hangi sözleri verdilerse, hep öyle kalacak sanmış. Halbuki biter.

Adam da bir gün gitmiş meselâ. Gitmeseymiş ne değişirmiş, bilmiyorum. Ama o gidince, kadın bir şeylerini kaybetmiş.

Kaybettiğinden de, bir tek kibir kalmış geride. Yıllardır yatışmaz bir ihtirasla, hırsla, adamın bıraktığı boşluğu kazıyıp durmuş çünkü. Ne kaybetmiş olursa olsun, bundan daha çoğu olur mu?

Sonunda kendi kalbinde tayfa kaçan bir gedik açmış olmalı. Hem de öyle bir gedik ki, artık hiç kimse tutunacak bir tırnak, bir diş, bulamıyor o çukurda. Girdikleri anda, hiç bir çağrışım yapmayan dümdüz bir düşüşle parçalanıp, unufak oluyorlar.

Kadın, hayatın gürül gürüllüğüne rağmen kendi kaybediş hikâyesine kapaklanmış ve dışında kalana kendini sıkı sıkıya nasıl kapatmışsa, ben de öylece kabullendim onun bu durumunu.

Onunla iki kaybeden olmanın dışında hiç bir ortak yanımızın bulunmadığını bile bile, sırf, kaybedenleri kimse sevmediğinden yaptım bunu. Kaybedenleri kimse sevmez ve kimsenin sevmediği birini sevmek, tam bana göre çünkü.

Toprağın doğasını, atmosferin tabakalarını, iklimler de dahil bütün insanlığımızı, bütün zamanlarımızı dönüştürebilecek en iyi fırsat, kaybettiğimizi kabullenme vakarımızdır oysa. Çünkü insan, kaybettiklerinden ürer. Sarsılır ve sarsıntısının şiddetince duyar kendini. Ben öyle bilirim. Ama kaybetmenin, hem güzeli hem de çirkini olur işte böyle.

Zamanla öğrendim ki, bu katı dünyayı boşlukta durduran yerçekimi yasasına benzer, kimselerin akıl sır erdiremediği bir "oluş yasası" daha var. Adı aşk. Ama onu sen bulmazsın, o seni bulur. Sen onun makamı olursan, o da gelir tahtına kurulur. Senin yalnızca teslim olman lâzım. Kaybetmeyi güzel beceremeyenler bilmez işte bunu. Hele bu kadın gibi, öyle teneke gibi kaybedenler, hiç bilemez.

Şimdi yaşamayan, bambaşka bir kadın daha tanımıştım eskiden. Doksan seneye varan ömründe, her türlü acıdan nasibini almış, sevdiklerinden ayrılmış, tek oğlunun erkenci ölümünü görmüştü.

O günden beri haftanın bir günü hariç, her gününü dua etmekle geçiriyordu. Artık yetişmiş, kazık kadar olmuş, her biri işine gücüne bakan, haftada sadece bir gün onu ziyarete gelebilen iki torununa, oğlunun kaybından geride kalan o iki varlığa, birbirinden güzel sofralar hazırlardı.

Yemekte, buruşuk ellerini alnına dayar, sorardı. "Aşk var mı, aşk? Aşk varsa, her şey tamam."

Bir gün onun yaptığı bir yemeği yedim. Hayatımda hiç o kadar güzel, hiç o kadar lezzetli pırasa yememiştim. Daha öncesinde kimse bana pırasa yedirememişti.

Bazen sokaklar boyu uzayıp giden kaldırımlarda, asfaltlarda yürürken, ne kadar "somut" bir gezegenin üzerinde durduğumu ve adımlarımın da ne kadar gerçek olduğunu görürüm fakat bu gezegeni boşlukta hızla döndüren yasanın "soyutluğunu" kavrayamaz, kavrar gibi olduğum her keresinde, düşmemek için bir yere tutunurum.

Hayatla aramdaki ilişki de tıpatıp böyle, hızla dönen bir topaç gibi tepetaklak. Kazanmanın ve kaybetmenin bazen doğru, bazen ters orantılı, bazen somut, bazen soyut çekiminden ibaret bir kısır döngü. Savrulan bir ruhun öyküsü. Savruldukça çizilen, bozulan, yorulan ve düşmemek için o doksanlık kadının öğütlediği gibi, aşka tutunmaya çalışan birinin öyküsü. Ama onu aramakla bulamazsın, eğer hazırsan, o seni bulur. Ve o seni bulduğunda, en sevmediğin pırasa bile şeker şerbet olur.

O pırasanın lezzetini yeniden hatırlar hatırlamaz, diğer kadını dinlemez oldum artık. Anlamsızlığını kavradım çünkü hikâyesinin. Nasıl kavradığımı anlatamam ama ne anlatıcının, yani onun, ne de kurbanın, yani benim gibilerin, dinledikleri o hikâyede duygularımız üremiyordu. Hem de hiç!

Her hangi bir merak, bir istek ya da bir düşünce, canlılığımızı gösteren hiç bir kıpırtı olmuyordu. Durmuştu gelişimimiz. Aramızda dal kıpırdamıyor, hızla çürüyordu.

Yalnızca sıkıntı. Nefsini bir an bile unutamamış en nihayet iç ölümü gerçekleşmiş birini seyretmenin verdiği hüzün dolu bir sıkıntı. Aşkın bir daha uğramayacağı tuz buz olmuş bir ruh.

Bunu anlar anlamaz da, bir gün, "böyle devam etmesi için daha ne yapmalıyım" diye sordum ona. "Ne istersin?"

O andan beri, elimden gelen tek şeyi yapmayı sürdürüyorum. Yaptığım akıllıca değil, ama insan elini kolunu bağlayan böyle büyük bir delilik karşısında çaresiz kalır, daha fazla dayanamaz. Elindekini avucundakini çıkarır verir sonunda.

O da durup durup geriye döndürüyor zamanı. En baştan alıp, en baştan düşünüp, en baştan hatırlayıp, aynı kaybediş hikâyesini en baştan sonuna kadar anlatıyor bir bir. Düşmemek için tutunduğu nefreti ayakta tutuyor onu… Tek yoldaşı ben kalmış olsam bile, kendine bir kurban bulmuş olmaktan mutlu.

Sen boş ver, insanız hepimiz. İnsan dediğin bazen güzel, bazen de işte böyle, çirkin kaybeder.